Wakacje w ciąży – na co uważać, szykując się do podróży

Wakacyjny wyjazd może przynieść wiele dobrego ciężarnej i maluszkowi. Wszak zadowolona i zrelaksowana mama to szczęśliwe dziecko. Swoje plany podróżnicze warto jednak wcześniej omówić z lekarzem. Stosowanie się do jego zaleceń sprawi, że urlop będzie bezpieczny, wolny od zmartwień i niepotrzebnego stresu.

Czy w ciąży można podróżować?

Jeżeli ciąża przebiega prawidłowo, nie ma przeciwwskazań do podróżowania. Za najlepszy moment na wakacje uznawany jest drugi trymestr. Jest to czas, w którym przyszła mama zwykle czuje się najlepiej. Nie dokuczają jej dolegliwości ciążowe, ustępują zmęczenie, złe samopoczucie i osłabienie. Jednak każda ciąża przebiega indywidualnie. Jeżeli przyszła mama czuje się dobrze, może wybrać się na wakacje również w pierwszym lub trzecim trymestrze ciąży. Tutaj jednak istnieją pewne ograniczenia, które warto omówić ze swoim lekarzem prowadzącym.

Podróżowanie jest zabronione w ciąży zagrożonej. Jeżeli lekarz stwierdził ryzyko przedwczesnego porodu lub poronienia, należy powstrzymać się od wyjazdów. Nie są one zalecane również, jeśli przyszła mama boryka się z problemami zdrowotnymi. Przy zwiększonym ryzyku wystąpienia stanu przedrzucawkowego, nadciśnienia lub zakrzepowego zapalenia żył lepiej odłożyć wakacje na czas, gdy maluszek będzie już na świecie.

Wakacje w ciąży – samochodem czy samolotem?

W ciąży ważny jest także wybór środka transportu. Wiele zależy od tego, w którym tygodniu ciąży odbywa się podróż. Nie ma przeciwwskazań do tego, aby podróżować prywatnym samochodem lub publicznymi środkami transportu. Przyszła mama powinna jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa.

Niewskazane są długie podróże, w czasie których wymuszone jest utrzymywanie jednej pozycji. Wpływają one nie tylko na komfort, ale również zwiększone ryzyko zakrzepicy. Dlatego trzeba pamiętać o częstych postojach i odpowiednim nawodnieniu organizmu, aby poprawić przepływ krwi. W porozumieniu z lekarzem można zastosować odpowiednią profilaktykę przeciwzakrzepową (np. zastrzyk z heparyny drobnocząsteczkowej).

Mitem jest, że na wakacje w ciąży nie można lecieć samolotem. Jest to jednak środek transportu, który niesie za sobą najwięcej ograniczeń dla przyszłej mamy. Przewoźnicy mają ustalone zasady, których trzeba bezwzględnie przestrzegać. W przeciwnym razie ciężarna nie zostanie wpuszczona na pokład.

Przyjmuje się, że przyszłe mamy mogą podróżować samolotem do 28. tygodnia ciąży. Po tym czasie latanie również jest możliwe. Trzeba jednak przedstawić zaświadczenie od lekarza lub położnej o braku medycznych przeciwwskazań. Oprócz tego należy mieć przy sobie kartę ciąży. Dolna granica nie została ustalona. Latanie w pierwszym trymestrze ciąży jest bezpieczne, jeżeli lekarz nie stwierdzi inaczej.

Latanie samolotem w zaawansowanej ciąży

Nieco inaczej przedstawia się kwestia latania samolotem w zaawansowanej ciąży. Przewoźnicy zastrzegają, że przy braku medycznych przeciwwskazań kobieta ciężarna może podróżować:

• do 36. tygodnia w ciąży pojedynczej,
• do 32. tygodnia w ciąży mnogiej.

W trzecim trymestrze niemal w każdej chwili może wystąpić przedwczesny poród. Planując wakacje w ciąży należy wziąć to pod uwagę.

Jakie kierunki wakacyjne są bezpieczne w czasie ciąży?

W ciąży nie jest wskazana długa podróż. Samo dotarcie do celu może być niekomfortowe dla przyszłej mamy. Ponadto długotrwałe unieruchomienie zwiększa ryzyko zakrzepicy.

Wybierając zagraniczny kierunek wakacyjny, warto uwzględnić jakość opieki medycznej na miejscu. Nie we wszystkich krajach jest ona utrzymana na wysokim poziomie. Trzeba także pamiętać, że nie wszystkie procedury medyczne pokrywa ubezpieczenie turystyczne

Kobietom w ciąży odradzane są podróże do krajów, w których istnieje duże ryzyko:

• zarażenia się chorobami tropikalnymi,
• zatrucia pokarmowego,
• zarażenia się chorobami przenoszonymi przez insekty (zalicza się do nich m.in. kleszczowe zapalenie mózgu).

Unikać należy także upałów oraz miejsc położonych wysoko – powyżej 2500 m.n.p.m.

Wyjazd w ciąży na zwolnieniu lekarskim

Kwestią, która szczególnie interesuje przyszłe mamy, jest wyjazd na wakacje na zwolnieniu lekarskim. Zgodnie z prawem nie jest on dozwolony. Lekarz wystawiając zwolnienie zaznacza adres, pod jakim przebywa ciężarna. ZUS ma prawo skontrolować, czy przyszła mama faktycznie przebywa we wskazanym miejscu. Jeżeli uzna, że zostały złamane zasady L4, może odebrać kobiecie zasiłek.

Możliwa jest jednak zmiana adresu, pod którym ciężarna powinna przebywać na zwolnieniu lekarskim. Można to zrobić w najbliższej placówce ZUS. Dzięki temu możliwy jest wyjazd – np. do rodziny.

Istnieją pewne wyjątki, kiedy podróżowanie w ciąży na zwolnieniu jest możliwe – gdy wyjazd ma na celu poprawę zdrowia. W takiej sytuacji przyszła mama może udać się np. nad morze do ośrodka, w którym wykonywane są masaże lecznicze. Jednak lekarz musi wydać stosowne zaświadczenie, że nie widzi przeciwwskazań do odbycia podróży. Trzeba także poinformować ZUS o zmianie adresu pobytu. Lepiej jednak nie ryzykować egzotycznymi wakacjami na L4.

Podróżowanie w ciąży a szczepienia ochronne

Ważną kwestią są także szczepienia ochronne. W niektórych krajach są one wymagane, ponieważ istnieje duże ryzyko zakażenia. Jednak zalecenia mówią jasno, aby ciężarne były szczepione tylko w wyjątkowych sytuacjach – gdy korzyści przewyższają nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. Przeciwwskazane są:

• szczepienia w I trymestrze ciąży ze względu na duże ryzyko uszkodzenia płodu,
• szczepienia żywymi szczepionkami we wszystkich trymestrach.

Zalecane jest, aby wszystkie potrzebne szczepienia przyjąć przed zajściem w ciążę.

Jak przygotować się do wyjazdu na wakacje w czasie ciąży?

Przed wakacyjnym wyjazdem bardzo ważne jest skonsultowanie się z lekarzem prowadzącym ciążę. Należy omówić z nim ewentualne przeciwwskazania i środki zapobiegawcze (w tym szczepienia ochronne), a także poprosić o zaświadczenie lekarskie wymagane przez linie lotnicze (po 28. tygodniu ciąży). Niekiedy istnieje konieczność wykonania dodatkowych badań, aby potwierdzić, że maluszek rozwija się prawidłowo, a stan zdrowia przyszłej mamy nie uległ pogorszeniu.

Na wakacje należy zabrać ze sobą wszystkie niezbędne dokumenty. Najlepiej zebrać je w jedną teczkę. Powinny znaleźć się w niej również karta ciąży, wyniki ostatnich badań, nazwy przyjmowanych leków i numer telefonu do lekarza prowadzącego.

Warto pamiętać o sprawdzeniu, gdzie w pobliżu miejsca wakacyjnego pobytu znajduje się szpital oraz poradnia ginekologiczna. Ich adres należy zapisać w telefonie. Dobrze jest rozważyć zakup dodatkowego ubezpieczenia oraz wyrobić kartę EKUZ.