Endoprotezoplastyka stawu biodrowego
Zabieg implantowania stawu biodrowego, zwany także całkowitą endoprotezoplastyką stawu biodrowego, polega na usunięciu zniszczonego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej czy też urazu stawu biodrowego i zastąpieniem zniszczonej części stawu stawem sztucznym, czyli protezą. Implanty są wykonane z materiałów biokompatybilnych, czyli akceptowanych przez organizm i odpornych na korozje, niszczenie i zużycie. Wybór rodzaju endoprotezy oraz techniki operacyjnej zależy od zaawansowania zmian zwyrodnieniowych, wieku Pacjenta a także jego stanu zdrowia. Zabieg daje choremu lepszy komfort życia, oraz pozwala na zwiększenie sprawności ruchowej, a przede wszystkim eliminuje dotychczas występujące dolegliwości bólowe.
Co to jest endoproteza?
Zbudowana jest z elementów metalowych (stalowych lub tytanowych), polietylenowych, ceramicznych, umożliwiających wzajemny ruch. Części metalowe mocowane są w kości za pomocą specjalnego cementu lub w przypadku endoprotezy bezcementowej dochodzi do „zrostu” protezy z kością. Części protezy nie są wzajemnie ze sobą połączone „zawiasem”, ponieważ ich kontakt i ruch tak jak w zdrowym stawie zapewnia pozostawiony aparat torebkowo- więzadłowy oraz sprawne mięśnie.
Dla kogo?
Do osób z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych o różnej etiologii (przyczynie), z dużymi dolegliwościami bólowymi, ograniczeniem ruchomości stawu, przykurczami, nie poddającymi się leczeniu zachowawczemu.
Jakie są przeciwwskazania do endoprotezy?
Przeciwwskazania „internistyczne” mogą dotyczyć samego znieczulenia - to znaczy w przypadku istnienia chorób stwarzających duże ryzyko okołooperacyjne.
Przeciwwskazania „ortopedyczne” bezwzględne:
- zakażenia stawu lub skóry w okolicy planowanego zabiegu, stawy neurogenne Charcota;
- przewlekłe stany zapalne;
- względne: znaczna osteoporoza, otyłość, żylaki, młody wiek, współistniejące schorzenia ogólne
Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?
Przed zabiegiem konieczna jest konsultacja u lekarza specjalisty chirurgii urazowo-ortopedycznej. Lekarz określi czy stan zdrowia pozwala na zakwalifikowanie pacjenta do zabiegu, wykona badania w zakresie ortopedycznym narządu ruchu oraz zleci konieczne badania diagnostyczne i konsultacje specjalistyczne. Następnie Pacjent kierowany jest do lekarza anestezjologa. Konieczne jest też przedstawienie zaświadczenia od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej o chorobach współistniejących i stosowanych lekach oraz przedłożenie lekarzowi posiadanych wyników badań, wypisów ze szpitala itp.
Co będzie się działo?
Hospitalizacja trwa ok. 7-14 dni. Zabieg wykonywany jest w 1-2 dobie po przyjęciu do szpitala. W dalszych dniach usuwa się dreny, podaje leki, stosuje rehabilitację i kontroluje proces gojenia rany. Po wypisie do domu, przez ok.4 tygodnie, nadal stosuje się profilaktykę przeciwzakrzepową - zastrzyki Pacjent podaje sobie samodzielnie lub przy pomocy rodziny wg udzielonego w szpitalu instruktażu.
Kontrola i zdjęcie szwów następuje ok. 14-21 doby po operacji. Rehabilitacja w okresie pooperacyjnym jest bardzo ważnym elementem leczenia, który umożliwia choremu powrót do uzyskania prawidłowego zakresu ruchu w sztucznym stawie. W niektórych przypadkach wskazany może być pobyt w sanatorium lub oddziale rehabilitacyjnym.
Pacjent po zabiegu wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego wstaje w 1-2 dobie, jednak już w 1 dobie po zabiegu zaczyna się wykonywanie ćwiczeń ruchowych operowanego stawu.
W celu uzyskania długotrwałego dobrego wyniku trzeba zwrócić uwagę na sposób korzystania ze sztucznych stawów - unikać przeciążenia kończyny operowanej, siadać tylko na wysokich siedziskach (unikać niskich i miękkich foteli, puf itp.).
Możliwe powikłania
Niepowodzenia zdarzają się rzadko - w ok. 3-4% dochodzi do wczesnego lub późnego „odrzucania” protezy spowodowanego infekcją lub tzw. obluzowaniem („odklejaniem”) protezy.
Nawet prawidłowo wykonany zabieg nie gwarantuje pełnego sukcesu! Stwarza on jedynie warunki do powrotu właściwej funkcji kończyny. To sam Pacjent pod kierunkiem zespołu medycznego (lekarz, pielęgniarka, rehabilitant), dzięki wykonywaniu jego zaleceń, jest odpowiedzialny za powodzenie procesu leczniczego. Po zabiegu endoprotezoplastyki biodra niekiedy występuje wydłużenie operowanej kończyny, co nie wpływa na ostateczny, korzystny wynik zabiegu.